230 ROCZNICA UCHWALENIA KONSTYTUCJI 3 MAJA

               230 Anniversary of the Polish Constitution of May 3, 1791

Kongres Polonii Kanadyjskiej Okręg Toronto wraz ze zrzeszonymi w KPK OT organizacjami zaprasza do uczestnictwa w uroczystej Mszy Św. ofiarowanej z okazji 230 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 majowej.

Uroczysta Msza Św. będzie celebrowana w dniu 2 maja o godz.11:00 w kościele                     Św. Stanisława Kostki w Toronto.

Z powodu ograniczeń epidemicznych uczestnictwo we Mszy Św. jest możliwe tylko on line. Transmisja na stronie internetowej Parafii Św. Stanisława Kostki   https://ststanislauskostkato.archtoronto.org/

The 3rd of May is a very special day in Polish history. It was on this day in 1791 that the first written Constitution in Europe and only the second in the world was proclaimed in Warsaw, Poland. Since then, the Constitution of May 3rd has served the Polish nation as a symbol of progress, independence and the rule of law, values of great significance for all nations in the contemporary world. It also provided a source of inspiration during Poland’s struggles for freedom and sovereignty in the centuries that followed, with May 3rd becoming the first national holiday to be officially introduced in the Second Polish Republic (1919).                                                          

Among the many significant reforms introduced by the Constitution of May 3rd, 1791 were the establishment of a constitutional monarchy and the separation of powers into legislative, executive and judicial branches of government. Most importantly, however, the Constitution of May 3rd introduced political equality between townspeople and nobility and placed the downtrodden peasant class under the protection of the government. In so doing the Constitution guaranteed freedom and equality for all Poles regardless of their social status or religion, bringing hope for a new beginning for Poland, a hope that was dashed by foreign response to the Constitution. The hope lay dormant for over a century due to the Commonwealth’s third partition in 1795, but it pointed to the direction that was eventually taken by every European power.

It is for these reasons that the Constitution of May 3rd is celebrated annually as a pivotal marker in the history of modern Poland.

230 ROCZNICA UCHWALENIA KONSTYTUCJI 3 MAJA

Uchwałą z dnia 27 listopada 2020 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2021

Rokiem Konstytucji 3 Maja. W uchwale przyjętej przez posłów RP czytamy m.in.: 

3 maja 1791 roku Sejm Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego uchwalił Konstytucję 3 Maja – niosącą gwarancje swobód obywatelskich, tradycje chrześcijańskie, tolerancję i wartości Oświecenia, która stała się dokumentem tworzącym późniejszą tożsamość suwerennego narodu. Uchwalona jako pierwsza w Europie i druga na świecie Ustawa Rządowa stanowiła dowód głębokiego patriotyzmu oraz zrozumienia spraw obywatelskich i społecznych……..

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, świadomy znaczenia Konstytucji 3 Maja jako ważnego elementu pamięci zbiorowej, oddając hołd wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego wiekopomnego aktu – myślicielom politycznym, posłom na Sejm Czteroletni, przedstawicielom ówczesnego obozu patriotycznego oraz pokoleniom Polaków, których niezłomna walka pozwoliła na przetrwanie lat niewoli i odzyskanie niepodległości, zachęca do refleksji nad dziedzictwem Konstytucji 3 Maja współcześnie i ustanawia rok 2021 Rokiem Konstytucji 3 Maja.

Po raz kolejny od 229 lat obchodzimy rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. Druga konstytucja w świecie, po amerykańskiej, a pierwsza w Europie ( przed francuską rewolucyjną) jest powodem do dumy narodowej. Zaprzecza kontrowersyjnej, często transmitowanej na Zachodzie tezie o „zacofaniu” kulturowo-cywilizacyjnym Rzeczypospolitej na tle Europy. Ta wyjątkowa Ustawa Rządowa nie weszła w życie za przyczyną rodzimej Targowicy, interwencji Rosji a później II i III rozbioru Rzeczypospolitej. Pozostała jednak testamentem dla wielu następnych pokoleń Polaków walczących o wolną, suwerenną Ojczyznę.

Dokument ten był dla Europy swoistym drogowskazem demokracji, fundamentem nowoczesnego systemu politycznego oraz wyznacznikiem europejskiej tradycji parlamentarnej.

Pierwszą rocznicę uchwalenia konstytucji obchodzono wyjątkowo uroczyście. Papież Pius VI przekazał Polakom specjalne błogosławieństwo, wyrażając zgodę na przeniesienie święta patrona Polski, św. Stanisława z 8 na 3 maja. Niestety, kilka dni pozniej, na rozkaz Petersburga oraz „usilne błagania zdrowej części narodu” (wrogów nowego porządku państwowego), rosyjska armia przekroczyła granice Rzeczypospolitej. Wybuchła Konfederacja Targowicka a wspierani przez Zagranicę (Petersburg) rodzimi zwolennicy zasad „żeby było tak jak było” zdławili reformy, przywracając zabójcze dla państwa ustawodawstwo. Trzy lata po tych wydarzeniach Polska przestała istnieć.

Czy historia może się powtarzać? 

Jak wiele, w tych ważnych dla Polaków wydarzeniach, zauważyć można analogii w odniesieniu do aktualnej sytuacji naszej Ojczyzny. Czy unijna europejskość, brukselska biurokracja, neoliberalna poprawność polityczna, są gwarantem dobra Polski i Polaków? Jak należy interpretować wystąpienia na europejskich salonach części polskich polityków, daleko w swoich apelach odbiegających od patriotycznie rozumianej Polskiej Racji Stanu? Jak postrzegamy  suwerenność i tożsamość Polski i Polaków?

Polonia i Polacy poza granicami Kraju mają obowiązek wspierać Polskę, bronić jej Dobrego Imienia i interesów, reagować na medialne ataki, a czy tak zawsze jest? 

Polska to nasza Ojczyzna, Ojczyzna Polaków nad Wisłą, ale i tych wszystkich, którzy czują się Polakami. 

Warto o tym myśleć w kontekście wydarzeń sprzed ponad 200 lat.

Toronto 3 maja 2021r                                                                                                            Oprac. Jan Cytowski