Ustawą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 lutego 2011 r. w hołdzie bohaterom antykomunistycznego podziemia, walczącym z bronią w ręku z narzuconym siłą reżimem komunistycznym, 1 marca został ustanowiony Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.
1 marca 2024 pod Pomnikiem Katyńskim w Toronto miała miejsce uroczystość zorganizowana przez Okręg Toronto KPK OT, z udziałem konsulatu generalnego RP, Zarządu Głównego KPK, organizacji polonijnych i osób indywidualnych. Porządek uroczystości obejmował też złożenie kwiatów i zniczy pod obeliskiem Smoleńskim.
Uroczystość otworzył i prowadził Prezes KPK OT p Jan Cytowski. Na rozpoczęcie modlitwę odmówiła siostra Bogusława z Domu Kopernika. Wspólnie z Teresą Klimuszko wszyscy odśpiewali hymn polski. Po powitaniu gości nastąpiło złożenie wieńców, kwiatów i zniczy. Składali je: Konsul Generalna RP w Toronto Małgorzata Pszczółkowska, Wiceprezes Zarządu Głównego KPK Dominik Roszak i Sekretarz Generalny Barbara Stadnik-Felińczak, Prezes i Wiceprezes KPK OT, Dom Kopernika CEO Aleksandra Grzeszczuk, Federacja Polek w Kanadzie ZG, Związek Polaków w Kanadzie ZG, Związek Narodowy Polski w Kanadzie Gmina 1, Koło Pań “Nadzieja”, Gmina 17 ZNPwK Burlington, Stowarzyszenie Inżynierów Polskich w Kanadzie Oddział Toronto, Ogniwo 17 FPwK, Klub Seniora “Złota Jesień”, Szkoła Polska przy Konsulacie RP w Toronto, Komitet Obrony Polskiego Festiwalu Roncesvalles, Stowarzyszenie „Pamięć i Prawda”,„Towarzystwo Warszawskie” oraz osoby indywidualne.
Ceremonię składania kwiatów zakończono minutą ciszy.
Z przemówieniami wystąpili: prezes KPK OT Jan Cytowski, Konsul Generalna Małgorzata Pszczółkowska i Wiceprezes ZG KPK Dominik Roszak. Pani Konsul podkreśliła, że na naszej części Europy Żołnierze Wyklęci stanowili największą antykomunistyczną konspirację zbrojną, przeciwstawiającą się narzuconej Polsce siłą władzy sowieckiej. Wiceprezes ZG KPK nawiązał do celowości obchodów Dnia Żołnierzy Wyklętych i podziękował Okręgowi Toronto KPK za coroczne organizowanie tej uroczystości.
Uroczystość zakończyła się podziękowaniem za przybycie oraz znakomite uczestnictwo i wkład pracy w przygotowanie obchodów tego dnia.
Krystyna Sroczyńska, KPK OT Komisja Informacji
Zdjęcia:
Anna Groszkowska, Federacja Polek w Kanadzie Ogniwo Nr 17
Tadeusz Jankowicz, Stowarzyszenie Inżynierów Polskich w Kanadzie
Przemówienie prezesa KPK OT p. Jana Cytowskigo:
Obchody Narodowego Dnia Pamięci “Żołnierzy Wyklętych” mają w Toronto swoją tradycję. Od kilku lat KPK OT i Polonia w Toronto organizują uroczystości Hołdu i Pamięci naszych Bohaterów. Napaść Niemiec i Związku Radzieckiego w 1939 na Polskę, zastała Polskę, wbrew obietnicom Anglii, Francji, osamotnioną. Mimo wszystko Wojsko Polskie, ludność cywilna, stawili zdecydowany opor najeźdźcom. Powstaje unikatowe w skali świata Państwo Podziemne, ze swoimi strukturami, z Armią Podziemną. Walczą z okupantami, uwieńczeniem jest Powstanie Warszawskie. Niestety umowy alianckie, Teheran, Jałta oddają Polskę pod radziecką dominację. Narzucona i przywieziona na sowieckich czołgach władza wprowadza komunistyczne porządki. Wielu AK-owców, polskich patriotów. stają się obiektem prześladowań, aresztowań. Później eliminuje się ich z polskiej pamięci historycznej, która jest osnową tożsamości narodowej. Wreszcie po zmianach 1989 r. w 2011 roku powrócili na piedestał historii jako polscy bohaterowie, Żołnierze Wykleci.1 marca 1951 r. wykonano wyroki na członkach IV Zarządu Głównego Stowarzyszenia „Wolność i Niezawisłość” z prezesem płk. Łukaszem Cieplińskim.
Kolejni po Niemcach w latach 39-45 okupanci spod znaku sierp i młota robili wszystko aby Polaków walczących o wolną, niepodległą Polskę, zohydzić, zapomnieć. Swoistym aktem zemsty miały być pochowki zbrodniarzy komunistycznych na zbiorowych miejscach, gdzie w bezimiennych dolach grzebano Bohaterów. Oni mieli być upokorzeni i zapomniani. Widziałem prace archeologów na powązkowskiej Łączce, oraz na dziedzińcu więzienia Rakowiecka. Zasadą tej Turańskiej cywilizacji przeniesionej do PRL na sowieckich bagnetach było – zabić człowieka i zabić pamięć po nim. Uchwalony w 2011 roku przez Sejm RP 1 marca jako Narodowy Dzień Pamięci stal się swoistą demonstracją przemian jakie po 1989 r. nastąpiły w Polsce, choć trzeba było czekać aż do 2011 r., można zapytać, dlaczego od 1989 aż do 2011. To smutne i zaskakujące, kiedy jeszcze dzisiaj są ludzie, którzy nazywają ich bandytami. Powstało Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów politycznych w byłym więzieniu na Rakowieckiej. Może to pozwoli przetrwać zawirowania czasów zmian na polskiej scenie politycznej. Oby. Tak więc moim zdaniem nie pora, nie czas, aby mówić o naszych Bohaterach tylko Żołnierze Niezłomni, należy przypominać, że byli długo przez naszych Rodaków wyklinani. Oby nie trzeba było mówić „podwójnie wyklęci”. Wierzę, że nastąpi otrzeźwienie i patriotyczna ocena historii, zgodna z Polską Racją Stanu. Ten dzień to dzień refleksji nad dziejami współczesnej naszej Ojczyzny. Najbardziej smutne dla nas Polonii jest to, że dzisiaj, a zwłaszcza po 13 grudnia 2023, problem odżył. Są środowiska, które szczycą się tym, że nie będzie upamiętniania Żołnierzy Wyklętych. Wykreśla się Inkę, Kurasia (Ognia), Brygadę Świętokrzyską NSZ, o której gen. Maczek powiedział „wy mieliście rację walcząc i z Niemcami, i z Sowietami, i z komunistami. Oni wam tego nigdy nie zapomną”. To może tak ma być. 1marca 2024 ma być obchodzony jak forma ruchu społecznego, tak jak było do 2015 r., a nie Narodowy Dzień Pamięci.
Sądzę, że znów wracamy do czasów, kiedy Polonia musiała upominać się o właściwą polską wersję Historii, z jej wzlotami i upadkami, z bitwą pod Grunwaldem, z hołdem pruskim, z hekatombą Polaków podczas II Wojny Światowej i sowiecką dominacją po II Wojnie Światowej. Z Powstaniem Warszawskim, Solidarnością i Żołnierzami Wyklętymi. Oby tak nie musiało być. Może warto, to taki mój apel, aby te pewne elementy polskiej historii włączyć do obchodzonego w Kanadzie „Polish Heritage Month”, może należy bardziej wyeksponować i odkłamywać elementy dziejów Polski, te które są tak skrzętnie fałszowane w świecie, również w Kanadzie. Pamiętajmy o nich zwłaszcza tutaj w Kanadzie, bo jeśli my nie będziemy naszej polskiej historii właściwie prezentować, nikt za nas tego nie zrobi.
Cześć ich Pamięci. Niech Stwórca tego świata, naszego ziemskiego bytowania da im Wieczny odpoczynek.